„GLIWICKIE METAMORFOZY”

Muzeum Ustrońskie

Industriada 2017

Małgorzata Malanowicz

Zdjęcia: Małgorzata Malanowicz, Marek Pęczak

 

Gliwice 2017

www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

POWRÓT NA SZLAK

 

 

       

„...W drugiej połowie XVIII wieku rewolucja przemysłowa zbliżyła się nawet do tak odległych zakątków, jak beskidzkie doliny. Za panowania Alberta Kazimierza, księcia sasko-cieszyńskiego (notabene syna króla polskiego Augusta III) w 1772 roku rusza w Ustroniu huta żelaza. Wykorzystuje ona liczne, lecz skromne zasoby łatwo dostępnych rud darniowych. Wkrótce ustroński ośrodek przemysłowy rozrasta się. Ruszają kuźnie, odlewnia części maszyn, walcownia, fabryka maszyn i śrub itp. Szczyt koniunktury przypada na połowę XIX wieku. Potem Ustroń nie wytrzymuje konkurencji z nową hutą w Trzyńcu. W 1897 roku kończy się epoka hutnictwa w osadzie pod Czantorią. Rozwijała się za to – aż do 2008 roku – ustrońska kuźnia. W świadomości wielu Polaków Kuźnia pozostanie jako firma, produkująca części do „kultowego” wówczas fiata 126p. W 1986 roku otwarto Muzeum Hutnictwa i Kuźnictwa, które ulokowano w zabytkowym budynku dawnej dyrekcji Huty „Klemens”. Do otwarcia placówki przyczynił się Jan Jarocki, były dyrektor Kuźni. Dlatego obecnie nosi ona jego imię. Muzeum dysponuje zróżnicowanymi zbiorami. Oczywiście na pierwszym miejscu są dzieje ustrońskiego przemysłu – od hutnictwa do kuźnictwa. Stąd liczne prasy, młoty, narzędzia, a także produkty huty i kuźni. Przy muzeum można również przyjrzeć się pracy typowej wiejskiej kuźni oraz ładnym, żeliwnym krzyżom nagrobnym. Ponadto muzeum gromadzi i udostępnia eksponaty związane z historią Ustronia oraz szeroko rozumianą etnografią (m.in. dawne sprzęty domowe, strój regionalny, zabawki i inne). Wrażenie robi ogromny obraz „Wesele” autorstwa Ludwika Konarzewskiego. Ciekawą inicjatywą jest też Ustrońska Galeria Sztuki Współczesnej. Muzeum corocznie organizuje wystawy czasowe; jest animatorem życia kulturalnego w Ustroniu. W 2007 r. znalazło się na Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego. Zanim Ustroń stał się popularną miejscowością wczasową i uzdrowiskową był ważnym ośrodkiem hutniczym. Ponad 230 lat temu wśród beskidzkich szczytów w prowizorycznym piecu dokonano wytopu żelaza, co zapoczątkowało działalność pierwszej w Księstwie Cieszyńskim Huty Żelaza – „KLEMENS”. Funkcjonowały tam również zakłady przeróbcze armatury i maszyn....” www.zabytki.pl

 

       
       
Dawna dyrekcja huty, obecnie siedziba Muzeum

       
W 1804 roku oddano do użytku „Badehaus”, później był to „Kurhotel” a obecnie „Rezydencja Parkowa”

       
  Dawny staw hutniczy – grobla wokół wykorzystywana była przez kuracjuszy jako promenada.

 
       
  Woda z tego stawu napędzała koła wodne, a za ich pośrednictwem maszyny pracujące w hucie  
       
       
       
       
   
   
       
  I coś specjalnie dla mnie :)  
       
       
       

 

 

Materiały źródłowe:

www.zabytki.pl