„GLIWICKIE METAMORFOZY”

Muzeum Energetyki – Elektrownia Łaziska

Małgorzata Malanowicz
 
VI.2013
www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

POWRÓT NA SZLAK

 

 

   

43-170 Łaziska Górne  ul. Wyzwolenia 30  (na terenie Elektrowni Łaziska)  
       

   Muzeum Energetyki mieści się w budynku dawnej rozdzielni elektrycznej 60 kV z 1928 roku. Utworzone zostało i jest prowadzone przez Polskie Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Energetyki. Na powierzchni wystawienniczej wynoszącej 1000 m2 znajduje się ponad 6 tysięcy eksponatów. Wśród zabytków można wyróżnić 100-letnią żarówkę wyprodukowaną w Anglii oraz z latarni morskiej w Świnoujściu o mocy 4200 W, silnik spalinowy „Deutz” na biogaz z 1938 roku, turbogenerator firmy Alsthom - AEG z 1941 roku i wiele innych ciekawych przedmiotów.

   W czerwcu 2010 roku powstała sala doświadczalna zwana „Iskrowisko”.  Znajduję się tam m.in. stanowisko do demonstracji wyładowań elektrycznych na szklanej butelce. Dzięki temu można zobaczyć jak rozchodzą się iskry po powierzchni szkła między poskręcanym wewnątrz butelki drutem, a metalową podstawą naczynia. Największą jednak atrakcją są wyładowania elektryczne rzędu 1000000 V.

   Każdego roku 6 stycznia w Muzeum odbywa się „Święto Światła”, w czasie którego prezentowane jest m.in. zapalenie ogniska krzesiwem od niego łuczywa, kaganka, świecy „karbidówki”, lampy naftowej, aż do żarówki Edisona i do lamp ledowych.

       
       
       

   Z okazji Industriady była również wyjątkowa możliwość przespacerowania się z przewodnikiem po terenie zakładu. 

Historia elektrowni 

1917 - książę pszczyński rozpoczyna budowę elektrowni i fabryki karbidu

1918 - elektrownia razem z fabryką karbidu zostają zarejestrowane w rejestrze przemysłowym jako firma Kraft- und Schmelzwerke "Prinzengrube" Aktiengesellschaft (Elektrownia i Karbidownia Kopalni "Książątko" S.A.)

1923 - rozbudowa zakładu zwiększająca dwukrotnie moc elektrowni do ok. 24 MW

1927 - firma zostaje przekształcona w Zakłady "Elektro" Spółka z ograniczoną poręką i staje się własnością Towarzystwa Akcyjnego "Elektra" z siedzibą w Zurychu

1929 - elektrownia osiąga moc 87,1 MW i staje się największą elektrownią w Polsce

1934-1938 - zakłady znajdują się pod zarządem przymusowym państwa

1939-1945 - podczas okupacji moc elektrowni zostaje zwiększona do 122,1 MW

1945 - przejęcie zakładów przez pełnomocnika rządu polskiego

1949 - podział Zakładów "Elektro" na Elektrownię "Łaziska" i Hutę "Łaziska"

1953 - po kolejnych rozbudowach moc elektrowni osiąga ok. 200 MW

1963-1967 - pierwszy etap rozbudowy i modernizacji elektrowni - budowa dwóch bloków 120 MW; moc elektrowni wzrasta do 429 MW

1967-1972 - drugi etap rozbudowy i modernizacji elektrowni - budowa czterech bloków 200 MW

1975-1982 wyłączenie z ruchu starych, nieekonomicznych turbin

1980-1990 - dalsza modernizacja zakładu

1993-1995 - modernizacja bloków 120 MW; moc bloków wzrasta do 125 MW; uruchomiona zostaje nowatorska (pierwsza na świecie) instalacja odsiarczania spalin typu NID z odpylaniem na filtrach workowych

wzdłuż ciągu technologicznego, ale "od końca" czy od miejsca gdzie energia jest wysyłana
przyjechały wagony z węglem - te są typu "talbot"
...a tu trafiają tradycyjne wywrotki. Z obydwu, podziemnymi taśmociągami jadą do celu
młyny kulowe gdzie kruszy się węgiel
idziemy w kierunku chłodni kominowych, dominujących w krajobrazie
malownicze arkady ze ścianą wody aż się proszą o ich rekreacyjne wykorzystanie :)
jeszcze tylko kilka ujęć kolosów i wracamy
tu wszystko jest ogromne
na terenie elektrowni spotkałam istne mutanty - niby dmuchawce, a dwa razy większe niż normalne...(musicie uwierzyć na słowo, nie było pod ręką sztafaża)
Imprezy Industriady uświetniała kolekcja starych motocykli
       
       
       
       
  Do zobaczenia na szlaku :)  
       
       
       

 

 

Materiały źródłowe:

www.zabytkitechniki.pl

www.muzeumenergetyki.pl

www.energetyka.wnp.pl