Gliwickie Metamorfozy

Willa ul. Barlickiego 5

Aldona Kusiak

Marian Jabłoński

 

tłum.: Staflik

www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

       
  Piętro:    
     1911 r. – Centralnym punktem piętra był także hol z doświetlony z poddasza, połączony z klatką schodową, wokół którego zaprojektowano szereg mniejszych pokoi, w tym jeden z wyjściem na balkon nad werandą, od południowej strony budynku. Łazienka z niewielkim oknem, umieszczona została również w południowej części. Pomieszczenie toalet znajdowało się w tym samym pionie co pomieszczenie w.c. w parterze.  
       
   
       
   
       
   
       

       
     1993 r. – Na piętrze budynku dokonano nowego podziału pomieszczeń tworząc dwa odrębne wejścia z klatki schodowej dzięki czemu można było wprowadzić dwie rodziny na kondygnację. Przedzielono ścianą działową łazienkę, uzyskując dzięki temu dwie mniejsze toalety dla każdej z rodzin. Wprowadzono nowe piony kanalizacyjne i wentylacyjne. Zamurowano otwór drzwiowy w jednej ze ścian. Hol główny przedzielony został ścianką działową .  
       
   
       
   
       
   
       
   
       
  Poddasze:    
     1911 r. –  Niestety nie zachował się rzut poddasza. Z przekroju poprzecznego wywnioskować można jednak, iż znajdowały się tam pomieszczenia użytkowe. Wskazują na to poprowadzone piony wodno-kanalizacyjne i zamieszczone umywalki. Poddasze doświetlone zostało za pomocą świetlików umieszczonych  na połaciach dachowych oraz trzech okienek w części południowej. Dach wielospadowy o konstrukcji drewnianej kryty dachówką ceramiczną. W centralnej jego części znajduje się świetlik w kształcie piramidy stożkowej stanowiącej doświetlenie poddasza oraz holu na piętrze.  
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
   
       
     1993 r. – Nie zachowały się plany archiwalne poddasza, w związku z czym nie można stwierdzić zmian.   
       
   
       
   
       
   
       
   
       

Różnice  występujące między oryginalnym projektem a stanem istniejącym w 2004 roku

-  brak ażurowych  zdobień na dachu

- przebudowa elewacji południowej, zabudowano werandę i przedłużono jedno z pomieszczeń przykuchennych

- zmieniono wyjście do ogrodu

- dobudowano ścianę dzielącej  werandę

- wtórne przebicie trzech wąskich okienek doświetlających toalety w zachodniej elewacji

- zmniejszono główne drzwi wejściowe w elewacji zachodniej na standardowe  90x200 cm

-  zamurowano drzwi wejściowe prowadzących do holu głównego parteru, na rzecz okna bez opaski okiennej

Zobacz film

 

Zachowane elementy architektoniczne  wewnątrz obiektu – rok 2004

1.       stropy odcinkowe w piwnicy

2.       drewniane balustrady klatki schodowej wraz z oryginalnymi tralkami

3.       częściowo zachowana stolarka okienna i drzwiowa

4.       posadzka w korytarzach parteru

5.       doświetlenie na dachu w postaci piramidy stożkowej

6. drewniane poddasze i więźba dachowa

7.                 nisza w jednej z sal piwnicznych

Historia powojenna obiektu  1945 – 2008  

     

   W latach 1945–1946 obiekt zajął sztab Armii Radzieckiej – stacjonował tu oddział wojskowy. Willa uległa zaniedbaniu a ogrodowy basen zasypano. Z początkiem 1948 roku nastąpiła reorganizacja polskiego przemysłu hutniczego i obiekt przy Barlickiego 5 przeszedł w posiadanie Huty 1-go Maja a następnie Biura Projektów Hutniczych „Biprohut”. Parter zaadaptowano w roku 1981 na potrzeby przedszkola zakładowego, które funkcjonowało tam do roku 1989.

     
     Na początku lat 90-tych Biprohut, jak wiele innych biur projektowych borykał się z problemami finansowymi i nie będąc w stanie utrzymać budynku oddał go gminie. Po roku czasu willa przeszła w ręce Gliwickiego Banku Handlowego S.A., który zamierzał przeznaczyć go na siedzibę swojego oddziału. Na koszt GBH przeprowadzono już pierwsze roboty – osuszono ściany i doprowadzono media.  
     

     
     Bank jednak zmienił plany i w 1995 roku sprzedał go firmie „Polprojekt” Zakład Asekuracji  Konwojowania i Ochrony Mienia ZAKOM. W ostatniej dekadzie budynek trzykrotnie przechodził z rąk do rąk. Niestety kolejni właściciele raczej szczędzili pieniędzy na remont aby przywrócić obiektowi dawną świetność. Rok 2008 powitał tę starą willę już częściowo wyremontowaną. Odnowiona frontowa ściana wskazuje że po całkowitej renowacji willa znów będzie jedną z piękniejszych zabytkowych budowli Gliwic.  
     

     
     

 

 

Materiały źródłowe :

- praca dyplomowa 2004/05 Aldona Kusiak „Adaptacja willi przy ul Barlickiego 5 na Centrum Kultury”= Wydział Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach