Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św.
Paraskewy. Zbudowana została w 1786 roku w stylu zbliżonym w swym
oryginalnym kształcie do zachodnio-łemkowskiego i zastąpiła użytkowaną od 132 lat
(wybudowaną w 1654 roku) starą cerkiew. Wzniesiono ją środków
zebranych pośród mieszkańców Uścia pod nadzorem ówczesnego parocha
Piotra Hłumeckiego. Wykonawcą był Stefan Król z Ługu.
Do 1947 roku użytkowana była przez miejscowych grekokatolików jako
cerkiew parafialna. Po Akcji "Wisła w 1947 roku przejęta została i użytkowana
przez kościół rzymsko-katolicki jako kościół pod wezwaniem Matki Bożej
Nieustającej Pomocy. Po powrotach Łemków, w latach 1957–1967 była
okazjonalnie użytkowana przez miejscowych grekokatolików. Obecnie –
po wybudowaniu nowego kościoła,
miejscowi grekokatolicy są jedynymi użytkownikami cerkwi pod wezwaniem św.
Paraskewy. Oficjalne przejęcie cerkwi przez grekokatolików nastąpiło w
1997 roku.
Jest to typowa drewniana, trójdzielna cerkiew o konstrukcji zrębowej
z prezbiterium, nawą i babińcem (przy prezbiterium –
zakrystia a przy wieży
obszerny przedsionek). Wieża słupowo-ramowa o ścianach pochyłych z
pozorną izbicą. Słupy nośne ujmują babiniec. Cerkiew jest obita gontem
a wokół zachata. Nad nawą i prezbiterium kopuły namiotowe, łamane
uskokowo (dwukrotnie nad prezbiterium i trzykrotnie nad nawą). Zwieńczenia
kopuł baniaste z pozornymi latarniami. Cerkiew pokryta jest blachą co jest
efektem kolejnych remontów. Świątynia jest orientowana –
z prezbiterium
skierowanym na wschód.
We wnętrzu cerkwi znajduje się kompletny, XVIII-wieczny ikonostas na którego
cokole wykonane są płaskorzeźby Adama i Ewy oraz proroków (jest to
ewenement gdyż kościół wschodni nie uznawał rzeźby figuralnej).
Cerkiew zdobi ciekawa polichromia wykonana w 1938 roku. Zachował się na
jednej ze ścian tekst, potwierdzający rok wykonania polichromii oraz określający
jej fundatorów i wykonawców. W nawie znajdują się dwa ołtarze boczne o charakterze barokowym
z obrazami Zmartwychwstania oraz Matki Boskiej z dzieciątkiem. Kilka ikon z
wyposażenia cerkwi zdobi ściany muzeów min. Muzeum Historycznego w Sanoku
z najcenniejszą z nich – pochodzącą z XV wieku ikoną św. Paraskewy
Serbskiej.
|