Gliwickie Metamorfozy

III Wielka Eskapada Metamorfoz

Bardejov Synagoga Chevra Bikur Holim

Małgorzata Malanowicz
Zdjęcia: uczestnicy wyprawy

V.2013
www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

       

   Nie bez powodu bardejowskie Stare Miasto zostało w 2000 roku wpisane na światową listę UNESCO. To nie tylko uroda tego miasta, ale i zachowane unikalne pamiątki przeszłości. Takie jak ta synagoga.

       

   Zorganizowana gmina żydowska powstała w pierwszych trzydziestu latach XIX wieku. Wtedy to za murami miasta wybudowano rozległy kompleks budynków nazwany Żydowskim Przedmieściem. Obszar ten obejmuje starą synagogę, budynek szkoły i łaźnię rytualną. Mieszkańcy byli w większości prawosławni, natomiast Żydzi byli członkami ruchu chasydzkiego. Wielu z nich przybyło z sąsiedniej Galicji, z okolic Krakowa, Nowego Sącza a nawet Lwowa. Kilka pokoleń rabinów działających w Barejowie i jego okolicach pochodziło z rodu Halberstammów. W 1940 roku w mieście żyło 2441 Żydów (28,7% ogółu). Działały dwie synagogi, łaźnia rytualna, dwie szkoły, pięć domów modlitewnych, pięć organizacji charytatywnych i dwie księgarnie. Dziś w mieście nie ma ani jednego Żyda.

 

   W 1929 roku Żydowskie Towarzystwo Opieki nad Chorymi (Chewra Bikur Cholim) wybudowało w centrum miasta synagogę. Jest to prosty budynek wbudowany w pierzeję ulicy Klasztornej, o elewacji zdominowanej prze duże ostrołukowe okna.  

Dzięki wieloletniej opiece pana Maksymiliana Špíru, ostatniego członka żydowskiej społeczności w Bardejovie, synagoga jest uważana za najlepiej zachowany tego typu obiekt ma Słowacji. Wnętrze z naściennymi malowidłami jest niemym świadkiem przeszłości i upadku żydowskiej gminy w Bardejovie.

Opiekun pan Cyril Bogoł

       
      Zachowały się również ruiny starej synagogi (1829 lub 1836) wiosną 2010 roku rozpoczęto prace restauracyjne.  
       
       

 

 

Materiały źródłowe:

http://www.bardejov.org/surburbia.html