|
Dawna cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Dymitra obecnie użytkowana
jest jako kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej
Pomocy będący filią parafii w Brunarach. Cerkiew znajduje się na
wzniesieniu za potokiem, po południowej stronie drogi prowadzącej ze Śnietnicy
do Uścia Gorlickiego. Jest to jedna z najstarszych
cerkwi na Łemkowszczyźnie, powstała w 1764 roku. Jej dzisiejszy wygląd odbiega znacznie od
jej stanu pierwotnego. W pierwszej połowie XIX wieku (prawdopodobnie w
1823 roku) przeprowadzono przebudowę cerkwi efektem czego m.in. znacznie
przedłużono prezbiterium.
Cerkiew w Czarnej to świątynia drewniana, trójdzielna
(charakterystyczne wydłużone prezbiterium, kwadratowa nawa, babiniec) o
konstrukcji zrębowej, wieża o konstrukcji słupowo-ramowej, z pochyłymi
ścianami z charakterystyczną dla wielu wież cerkiewnych –
izbicą. Słupy
wieży obejmują babiniec. Jak większość cerkwi na Łemkowszczyźnie,
prezbiterium ma skierowane w kierunku wschodnim (cerkiew orientowana). Ściany
kryte gontem. Dach o konstrukcji namiotowo-kalenicowej. Nad nawą dach
namiotowy, dwukrotnie łamany uskokowo z niewielką kalenicą łączącą z
konstrukcją wieży. Dach kalenicowy znajduje się również nad częścią
prezbiterium. Hełm wieży oraz kopuła prezbiterium baniaste z pozornymi
latarniami, w nawie i wieży na podstawie czteropołaciowej a nad
prezbiterium –
ośmiopołaciowej. Całość przykryta blachą.
Wewnątrz znajduje się kompletny, barokowy ikonostas pochodzący
prawdopodobnie z okresu budowy cerkwi. Całość w bardzo dobrym stanie,
jego konserwacji dokonano pod koniec lat 90-tych XX-go wieku. W ikonostasie są jednak ikony, które powstały zanim powstała świątynia.
Warto zwrócić szczególną uwagę na ikonę namiestną przedstawiającą
św. Dymitra z Salonik, która datowana jest na rok 1689. Z tego samego
roku pochodzi również ikona świętego Mikołaja, która wyróżnia się
spośród innych ikon przedstawiających tego popularnego na Łemkowszczyźnie
świętego, z niespotykanie szerokim, na dodatek bladoczerwonym
omoforionem narzuconym na szaty świętego. Z tego okresu pochodzi też rząd
prazdników oraz ikony apostołów w rzędzie Deesis.
Warte zainteresowania są carskie wrota, które posiadają bardzo
dekoracyjną oprawę. Na carskich wrotach w ramach w kształcie serca,
znajdują się ikony przedstawiające czterech ewangelistów oraz
Zwiastowanie z Archaniołem Gabrielem i Marią. Ikony te oplecione są
winoroślą z zielonymi i czerwonymi winnymi gronami.
Przy północnej ścianie nawy znajduje się ołtarz boczny z ikoną Matki
Bożej z Dzieciątkiem (Hodegetria) powstałą na początku XVI-go wieku.
W XVIII wieku przemalowano ikonę i dopiero podczas prac konserwatorskich
udało się na powrót przywrócić jej stan pierwotny. W górnych rogach
ikony namalowane są postacie archanioła Michała i archanioła Gabriela,
na dole ikony przedstawieni są święty Joachim i święta Anna.
Wnętrze świątyni zdobi polichromia ornamentalna i architektoniczna
pochodząca z pierwszej połowy XIX wieku (według Ryszarda Brykowskiego
datowana jest na rok 1823). Odnawiana gruntownie w 1930 roku przez S.
Tenerowicza a jej ostatnią konserwację przeprowadzono w latach 90-tych
XX-go wieku.
W babińcu chór muzyczny z ozdobnie pomalowaną balustradą.
Trzeba podkreślić,
że doskonały stan w jakim świątynia się znajduje jest w dużej mierze
zasługą parafian i proboszcza.
|
|