|
Parafia luterańska
w Tarnowskich Górach jest najstarszą na Górnym Śląsku, w dodatku był
czas, gdy luteranie stanowili 100% ludności miasta. Powstanie miasta związane
było z odkryciem pokładów srebra i ołowiu w końcu XV w. Przybywający
z terenów Frankonii i Saksonii górnicy byli w większości ewangelikami.
Nowa gmina ewangelicka prężnie
się rozwijała. Prawdopodobnie pomiędzy 1523 a 1525 r. wzniesiono
drewnianą świątynię, a już w 1531 roku na jej miejscu zbudowano
murowaną. W tym samym roku powstała szkoła, a po roku 1534 szpital. W roku 1545 dobudowano do kościoła prezbiterium
a wkrótce podjęto decyzję o rozbudowie świątyni i wzniesieniu przy niej
wieży. Prace rozpoczęto w roku 1560, a zakończono w roku 1563. Ponieważ
materiały budowlane składowano na terenie cmentarza, dlatego w 1559 utworzono
drugą nekropolię
za Bramą Gliwicką.
Na początku XVII w. tarnogórski
zbór wciąż się rozwijał. Świadczyć o tym może budowa drugiej świątyni.
Wzniesiono ją w latach 1617 –1619 za Bramą Gliwicką, jako kościół przycmentarny.
W 1561 roku ustanowiono w Tarnowskich Górach drugiego duchownego dla
ludności polskiej.
Sytuacja tarnogórskich
ewangelików zaczęła pogarszać się podczas wojny
trzydziestoletniej (1618 –1648). Habsburgowie otrzymali dodatkowy atut dla poskramiania protestantyzmu, podkreślając,
że poszczególne miasta śląskie wypowiedziały im posłuszeństwo, stając
po stronie ich wrogów. W wyniku cesarskiego
edyktu z 6 marca 1629 r. ewangelikom
odebrano obydwie świątynie, szkołę oraz szpital.
Po
podpisaniu układu w Altranstädt w roku 1707 sytuacja nieco się poprawiła.
Dzięki wsparciu finansowemu Hencklów, Laryszów,
Grustów, Bohmów oraz Schulzów wybudowano w 1780 roku nowy kościół. Budowniczymi świątyni byli architekt
Krzysztof Worbs ze Strzelec oraz cieśla Jan Karol Henning z Opola. W 1900 r. przebudowano go w
stylu neoromańskim.
|
