|
|
|
|
|
Kolejnym punktem programu było zwiedzanie kościoła
ewangelickiego, ale ponieważ musieliśmy poczekać do końca nabożeństwa
podziwialiśmy w tym czasie rynek i jego najbliższe okolice.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wieże najważniejszych budynków w mieście od dawna stanowiły
dominantę panoramy miasta. Oto jej najdawniejsze przedstawienia: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Litografia Knippla
|
|
|
|
|
|
|
Rysunek Wernera
|
|
|
|
|
|
|
Pierwotnie rynek miasta został wytyczony pomiędzy dzisiejszymi ul.
Gliwicką, ks. M. Lewka oraz pl. Gwarków. Przy nim mieścił się kościół
(pierwotnie protestancki, obecnie katolicki p.w. Św. Św. Piotra i Pawła).
Tutaj także miał siedzibę Urząd Górniczy i Miasta. Rozwój
miasta wymusił potrzebę wytyczenia nowego
rynku. Obecny rynek ma 108 m długości, 75 m szerokości w części zachodniej i
52 m w części wschodniej. Z Rynku wybiegało osiem ulic. W 1548 roku poszerzono go w
kierunku wschodnim. Mieścił się na nim: Urząd Górniczy, Sąd,
Starostwo Ziemi Bytomskiej i Rada Miejska. Powstały tutaj również
liczne kamienice najbogatszych mieszczan. Wybudowane w drugiej połowie
XVI w. tworzą razem z kamienicami
początkowego fragmentu ul. Gliwickiej (również II poł. XVI w.)
ciąg podcieni ze sklepionymi krzyżowo arkadami.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
W zachodniej części rynku, w miejscu jednej z dwóch dawnych
miejskich studni, stoi pochodząca z lat 50 XX wieku
drewniana konstrukcja ręcznego kołowrotu.
Wokół studni zachowano fragment XIX wiecznego bruku.
|
|
|
|
|
|
|
|
Dom Sedlaczka
Wybudowany w XVI w. był do XIX
w. siedzibą starostwa ziemi bytomskiej. Gościli
tu m.in. królowie Jan III Sobieski, August II, poeci J. W. Goethe, J. U.
Niemcewicz. W 1805 r. kupił go Jan Sedlaczek
i urządził w nim winiarnię, która istnieje do dziś. Tzn. istnieje
teoretycznie, bo właśnie jest w remoncie :)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Na piętrze znajduje się muzeum.
Zachował się renesansowy portal, piękny polichromowany strop z I poł. XVII w.
odkryty w latach 1957–19 58 oraz barokowa
sala o kolebkowym
sklepieniu z lunetami, bogato zdobionymi stiukami z I poł.
XVIII w. z motywami kwiatów, owoców, wstęg. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dom Cochlera
Wybudowany został
w XVII wieku, a przebudowany w XIX w. Obecnie mieści się tu najstarsza w mieście apteka
„Pod Aniołem”. W 1790 pochodzący z
Wrocławia aptekarz i późniejszy burmistrz, Johann Friedrich David
Cochler, założył tu pierwszą w mieście prywatną aptekę „Pod
białym aniołem”(„Zum weissen Engel”). Zachowały się wewnątrz sklepienia krzyżowe, a w
dachu charakterystyczne lukarny, tzw „wole
oka”. W zewnętrznej elewacji
frontowej znajduje się figura anioła. W latach 1839–1855
w budynku mieściła się Szkoła Górnicza.
historia
budynku
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Historia ratusza
Pierwsza siedziba
magistratu mieściła się w latach 1562
–1608 w budynku z pocz. XVI w. (Rynek 13). W 1610 r. nabył go Piotr Bernhard. Odtąd prowadzono tu
wyszynk i browar, a w XIX w. istniejącą gospodę nazwano „Pod
Lipami” (zlikwidowana została dopiero na początku lat 90-tych XX w.). Parterowy
pierwotnie budynek nadbudowano w 1930 r. W sieni zachowały się
sklepienia krzyżowe.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Następnie władze
przeniosły się do tzw domu Szymkowica. Na przełomie XVI i XVII w. właścicielem
budynku był burmistrz Stanisław Szymkowic. W 1608 r. nabyty został
przez mieszczan na siedzibę magistratu. W 1908 r. na
jego miejscu wybudowano siedzibę banku.
|
|
|
|
|
|
|
zdjęcie ze zbiorów SMZT |
|
|
|
|
|
|
na tym miejscu dziś
|
|
|
|
|
|
W 1859 roku powstały
plany budowy nowego ratusza. W archiwum Stowarzyszenia Miłośników Ziemi
Tarnogórskiej zachowały się ówczesne projekty, jednak żaden z nich
nie został zrealizowany.
Do planów budowy
nowego ratusza wrócono po ponad 30 latach. Wybrano miejsce w narożu
rynku, gdzie do tej pory znajdowała się siedziba sądu (wcześniej Urząd
Górniczy Wolnego Miasta Tarnowskie Góry). Zwrócono się do Berlińskiego
Związku Architektów o rozpisanie konkursu na projekt nowego ratusza. Spośród
17 prac, przyjęto projekt wyróżniony drugą nagrodą bez większych
zmian i zlecono autorowi projektu, profesorowi H. Guth z Charlottenburga
dalsze rozpracowanie szczegółów projektu. Uroczyste poświęcenie
nowej siedziby miało miejsce 11 sierpnia 1898 r. w obecności prezydenta
rejencji i hrabiego Guido Henckel von Donnersmarcka ze Świerklańca.
Jest to
trzykondygnacyjny budynek w stylu neorenesansu z elementami gotyku.
Elewacje wykonane zostały z cegły z elementami z piaskowca i granitowym
cokołem. Pierwotnie na parterze
zlokalizowano sklepy, na pierwszym piętrze biura magistrackie, na drugim
– mieszkanie burmistrza oraz salę posiedzeń rady miejskiej. We wnęce na froncie ratusza
umieszczono figurę Jerzego, margrabiego brandenburskiego, następcy księcia Jana
Opolskiego, założyciela miasta, którą zastąpiono w roku 1957 figurą
gwarka. Elewację zdobią też kartusze herbowe:
rodziny Henckel von Donnersmarck, królestwa pruskiego, cesarstwa
niemieckiego, prowincji śląskiej, trójpolowy miejski nadany w 1562 r. i
margrabiowski Jerzego Hohenzollerna, dłuta Matthiasa Carla Schillinga (1851–1909),
nadwornego mistrza kamieniarskiego z Berlina. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Przespacerowaliśmy się również
po sąsiednich uliczkach podziwiając detale kamienic. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Willa
przy ulicy Sienkiewicza |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Warto też zobaczyć piękny secesyjny budynek, w którym niegdyś
mieściła się elegancka kawiarnia „Cafe
Kaiserkrone”
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|