1. Rynek

2. d. ul. Strzelecka

3. Poczta „stara” – pl. Inwalidów Wojennych 12

4. Synagoga – ul. Dolnych Wałów 15

5. UM / Hotel OS – ul. Zwycięstwa 21

6. Dyrekcja Ballestremów – ul. Wyszyńskiego 2

7. Narożnik I – ul. Sobieskiego / ul. Daszyńskiego

8. Policja / OS Knappschaft – ul. Powstańców Warszawy 10–12

9. Gmachy sądów – ul. Powstańców Warszawy 23

                                   ul. Siemińskiego 10a

10. Narożnik II – ul. Powstańców Warszawy / ul. Orlickiego

11. Narożnik III – ul. Daszyńskiego / ul. Kościuszki

12. 3 budynki Ballestremów – ul. Kościuszki 42 – 46

13. Szpital – ul. Kościuszki 29

14. "deweloperka"

15. Starostwo Powiatowe – ul. Zygmunta Starego 17

16. Archiwum – ul. Zygmunta Starego 17

17. Willa Maxa Perlsa – ul. Zygmunta Starego 11 a

18. Willa Hegenscheidta – ul. Zygmunta Starego 9

19. Szkoła / Oberrealschule – ul. Górnych Wałów 29

Plany poszerzenia ulicy Strzeleckiej powstały już w latach dwudziestych, jednak dopiero w 1935 r. dyrekcja zakładów Schaffgotschów podjęła się przebudowy całej pierzei i poszerzenia ulicy Strzeleckiej. Nowy budynek w parterze posiadał 5 lokali sklepowych, które wynajęto. Znalazły się tam m.in.: antykwariat, sklep z porcelaną, salon mody damskiej, kolektura loterii państwowej i biuro ogłoszeń „Wanderera”. Na górnych kondygnacjach ulokowano 15 biur zarządu zakładów hrabiów Schaffgotschów (z centralnym ogrzewaniem) oraz salę posiedzeń zarządu. Sensację wzbudzał montaż wielkich szyb wystawowych, każda ważyła 6 cetnarów. Szyby montowała firma Richarda Lukasa z ulicy Mikołowskiej. Prace budowlane wykonywały dwie gliwickie firmy: Günthera Wirtha oraz A. i H. Rösnerów. Hermann Rösner, współwłaściciel drugiej z wymienionych firm, zginął trzy lata później w wypadku lotniczym, wracając z dalej położonego placu budowy.

urodził się w 1825 roku w Kietrzu w rodzinie żydowskiej. Nieznane są fakty z życia Salomona Lubowskiego aż do czasu jego przybycia do Gliwic w roku 1852. W każdym razie miał już za sobą praktykę zawodową, gdyż już 5 września tego samego roku zamieścił w gliwickiej gazecie „Der Oberschlesische Wanderer” ogłoszenie o rozpoczęciu działalności jako mistrz murarski, a od 24.03.1853 roku wymieniany jest jako członek Cechu Murarzy i Cieśli w Gliwicach. W 1857 roku został wybrany na sekretarza cechu, a w roku 1859 wszedł w skład cechowej komisji egzaminacyjnej. Udzielał się także w zarządzie cechowej kasy chorych – m.in. pełnił funkcję kontrolera kasy. Lubowski zaczął również aktywnie uczestniczyć w pracach Rady Miejskiej. Podlegały mu m.in. sprawy miejskiego wodociągu, należał do komisji kontroli budżetowej, był jednym z radnych decydujących o zatrudnieniu miejskiego budowniczego. Był także jednym z założycieli Towarzystwa Pożyczkowego. W 1885 otrzymał dyplom pamiątkowy z wizerunkami wybudowanych przez siebie budynków, jako podziękowanie za ponad 25 lat pracy w Radzie Miejskiej.

W 1860 roku Salomon Lubowski ożenił się z Idą Wasservogel. Rok później przyszła na świat ich córka Flora, która została później żoną przemysłowca Oscara Caro. Państwo Lubowscy doczekali się jeszcze siedmiu synów: Maxa (1864), Georga i Hugo (1865), Otto (1866), Ernsta (1867), Heinricha (1869) i Victora (1871). Ida zmarła w 1874 w wieku zaledwie 36 lat. Z ośmiorga dzieci, oprócz zmarłego w dzieciństwie jednego z bliźniaków, pozostałe osiągnęły wysoką pozycję społeczną. W 1888 roku zdrowie Salomona Lubowskiego znaczenie się pogorszyło, nie pomogła podróż na południe w celach leczniczych, około połowy roku uległ apopleksji i po wielu miesiącach choroby zmarł 15.04.1889 r.

Pierwsza gliwicka synagoga, została poświęcona 4 września 1812 r. W połowie XIX w. bożnica stała się zbyt mała i wymagała remontu, dlatego postanowiono o wybudowaniu nowej synagogi. Synagoga została zaprojektowana i wybudowana przez Salomona Lubowskiego i Louisa Troplowitza. Prace rozpoczęto w 1859 r., a uroczystość jej poświęcenia odbyła się 29.08.1861 r. Wzniesiono ją w stylu neoromańskim z cechami architektury mauretańskiej  W 1911 r. została rozbudowana i stała się również jedną z największych. Wewnątrz znajdowały się podwójne balkony, co upodabniało ją do kościołów ewangelickich. Synagoga została spalona w czasie tzw. nocy kryształowej z 9 na 10 listopada 1938 r. Po rozebraniu ruin przez kilka dziesięcioleci plac służył jako park i miejsce zabaw.

Wzniesiony przez Lubowskiego i Mayera w latach 1883–1884. Wskutek przebudowy w latach trzydziestych budynek całkowicie zatracił pierwotny wygląd.

Elewacja od strony ulicy została w dużym stopniu zachowana.

Pozostały jedynie zabudowania gospodarcze.

Jego projektantem był Carl Hieronymus, a został zbudowany przed 1879 r.

Urodził się w Eckartsbergu niedaleko Weimaru jako syn cieśli. Ukończył szkołę przemysłową w Halle i 8 semestrów Akademii Budowlanej w Berlinie, a następnie rozpoczął pracę jako nauczyciel w berlińskiej Szkole Rzemiosła Budowlanego. W 1869 roku przyjął stanowisko nauczyciela rysunku odręcznego, technicznego, budownictwa i matematyki w nowopowstałej Prowincjonalnej Szkole Przemysłowej w Gliwicach. W tym samym roku zdał wymagane egzaminy i otrzymał tytuł majstra budowlanego (Baumeister). W tej szkole uczył niemal do swojej śmierci, awansując na na kolejne szczeble szkolnej hierarchii. W 1882 roku otrzymał tytuł “Oberlehrer” a w 1892 “Professor”. Od chwili przyjazdu był aktywnym członkiem społeczności. Był jednym z Założycieli Związku Przemysłowego, członkiem zarządu ewangelickiej gminy wyznaniowej, należał do komitetu reorganizacji Straży Pożarnej, do śmiercipozostawał aktywnym członkiem władz straży. Został członkiem gliwickiej loży masońskiej, gdzie w 1879 roku osiągnął pierwszy stopień wtajemniczenia, a kolejne II i II odpowiednio w latach 1880 i 1882. Pod koniec życia piastował w loży wysokie stanowiska – m.in. był zarządcą budynku loży , a w latach 1899–1900 występował jako zastępca mistrza loży.

Obecna siedziba Urzędu Miejskiego – to dawniej Haus Oberschlesien (Dom Górnośląski) – reprezentacyjny hotel i restauracja. Teren pod budowę zakupiono w 1922 r. Okazało się, że pod cienką warstwą gleby znajduje się ponad 6 m mułu z Kłodnicy. Budynek został posadowiony na 476 palach o długości 7,6m każdy. Budowa przeciągnęła się, ale 29.06.1928 r. hotel był gotowy. Miał 110 pokoi gościnnych, 21 łazienek, wiele pokojów klubowych, gabinety i sale zgromadzeń, restaurację, winiarnię i kawiarnię. Sława hotelu – z powodu długiej, trudnej budowy oraz nagromadzenia bogactwa i luksusu – wykroczyła daleko poza granice miasta. W styczniu 1945 r. został podpalony przez żołnierzy radzieckich i w znacznym stopniu zniszczony. Autorem projektu odbudowy był Tadeusz Teodorowicz-Todorowski. W latach pięćdziesiątych znajdował się tu Centralny Zarząd Przemysłu Chemicznego.

Urodził się 24.06.1876 r. w Berlinie. Ukończył studia na politechnice w Charlottenburgu oraz Karlsruhe. Od 1900 roku pracował w budowlanej służbie państwowej w różnych rejonach Niemiec, zdobywając kolejne uprawnienia zawodowe. W 1903 roku zdał drugi egzamin na królewskiego pruskiego budowniczego rządowego (niem. Königlich Preußischer Regierungsbaumeister), po czym objął odpowiednie stanowisko w Hanowerze. Wtedy to poznał swą późniejszą żonę, Carlę Weste, z którą się ożenił w 1905 roku. Wystąpił ze służby państwowej i aplikował na nowo stworzone stanowisko kierownika zarządu budów w koncernie Ballestremów (niem. Leiter der Ballestremschen Bauverwaltung), jednego z największych konglomeratów przemysłowych na Górnym Śląsku. Wygrał ten konkurs i z tej racji zasiadał również w zarządzie koncernu aż do przejścia na emeryturę w 1938 roku. Do obowiązków kierownika zarządu budów w koncernie Ballestremów należało przede wszystkim projektowanie prawie wszystkich projektów przemysłowych, ale i prywatnych rodziny Ballestrem, jak również i nadzór nad ich realizacją. Projektował więc instalacje i budynki przemysłowe, budynki mieszkalne i rezydencyjne, kościoły, mieszkania i kolonie robotnicze wraz z całą infrastrukturą (np. szkoły, przedszkola, łaźnie itd.) Jego ostatnim projektem, którego planowaniem zajmował się w latach 1937–1938, była nowa monumentalna centrala koncernu. Miała ona powstać w Gliwicach, ale ze względu na wybuch drugiej wojny światowej plany te nigdy nie zostały zrealizowane.

Po wojnie zamieszkał we Fryburgu Bryzgowijskim na południowym zachodzie Niemiec. Tam zmarł w 30.01.1953 r.

Budynek powstał w latach 1921–1922. W wyniku zmiany granic państwa po plebiscycie, rodzina Ballestrem, do której należało wiele zakładów przemysłowych, w tym kopalń i hut w Okręgu Przemysłowym na Górnym Śląsku, zdecydowała się przenieść kierownictwo swojego koncernu z Rudy Śląskiej, pozostającej po stronie polskiej, na stronę niemiecką, do Gliwic. Jego projektantem został związany z koncernem Ballestremów Hans von Poellnitz, a budynek został siedzibą dyrekcji Gräflich Ballestrem’sche Güterdirektion.

Na początku marca 1945 r. obiekt został przejęty przez Gliwickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego, a od 1997 r. jest siedzibą Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Na elewacji frontowej zwracają uwagę postacie robotników, autorstwa pracującego na zlecenie rodu Ballestremów rzeźbiarza Josepha Limburga.

Urodził się w Głubczycach. Tam ukończył gimnazjum. Studiował na politechnice w Charlottenburgu (Berlin). W 1914 otrzymał tytuł Regierungsbaumeistra i wstąpił do służby państwowej, którą przerwał udział w I wojnie światowej (do 1918). Po zakończeniu wojny pracował w Siegburgu, w Westfalii – i stamtąd kandydował na stanowisko radcy budowlanego Gliwic. Został wybrany na ten urząd 22 maja 1919 roku. Do 1925 roku mieszkał na Wilhelmstr. (Zwycięstwa) nr 7, potem na Friedrichstr. (Kościuszki) nr 42. 8 lutego 1945 roku został aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu pracy w Alszewsku koło Woroszyłowgradu, gdzie zmarł na czerwonkę. Schabik był miejskim radcą budowlanym w Gliwicach w latach 1919–1945, a więc przez 26 lat (po upływie I kadencji wybrano go
w 1932 roku na następne 12 lat). Był też w latach 1930–1945 wiceprzewodniczącym Stowarzyszenia Muzeum Górnośląskiego w Gliwicach, przewodniczącym Związku dla Sztuk Pięknych na Górnym Śląsku, należał do grona opiekunów zabytków na Śląsku, był w zarządzie Śląskiego Związku Sztuki. Poza tym był członkiem wielu innych organizacji budowlanych i członkiem zarządu kościoła Wszystkich Świętych. Był członkiem Katolickiej Partii Centrum. Wiele publikował m. in. wraz ze Stützem i Wolfem zredagował książkę „Dreistädteeinheit” – rzecz o połączeniu Gliwic, Zabrza i Bytomia; był współautorem monografii Gliwic z 1925 roku.

Dzisiejszy wygląd miasta, zwłaszcza jego zabudowę, powstałą w latach międzywojennych, w dużej części należy przypisać właśnie Schabikowi – jako kierującemu całością spraw budowlanych miasta (od 1921 roku przejął on także sprawy budownictwa podziemnego). W jego działaniach widać wyraźny wpływ idei Ebenezera Howarda – „miasta ogrodu”. Schabik miał bezpośredni wpływ na powstawanie wielu projektów, tak urbanistycznych – całych fragmentów miasta, jak i pojedynczych budynków. Sam zaprojektował liceum im. Josepha von Eichendorff (Eichendorff Oberlyzeum) oraz Cmentarz Centralny przy współpracy architekta ogrodów Riedela. Wśród wielu założeń urbanistycznych, powstałych dzięki Schabikowi, trzeba przede wszystkim wymienić wytyczenie ulicy Styczyńskiego – jako osi widokowej na kościół w Szobiszowicach.

Budynek ten był również siedzibą gwarectwa węglowego, Urzędu Bezpieczeństwa oraz Wydziału Mechaniczno-Technologicznego Politechniki Śląskiej.

Na elewacji tego budynku znajdują się dwie sporych rozmiarów kamienne płaskorzeźby autorstwa rzeźbiarza Josepha Limburga, związanego z rodziną Ballestrem. W założeniu miały przedstawiać opiekę nad chorym oraz opiekę nad inwalidą.

Rzeźby autorstwa tego samego artysty znajdują się również na elewacji budynku byłego zarządu dóbr Ballestremów 6., który mijaliśmy wcześniej. Rzeźby przedstawiają ludzi pracy wykonujących różne zawody zapewne związane z rodzajami posiadanych przez Ballestremów dóbr, a więc po kolei od lewej: Rolnika, Górnika, Hutnika i Drwala (Leśnika).

Cały ten kwartał miasta przeznaczono dla wymiaru sprawiedliwości.

Budynek sądu przy ul. Powstańców Warszawy 23 przeznaczony dla Sądu Krajowego, Administracyjnego I Instancji oraz Sądu Rejonowego Ziemskiego II Instancji, zaplanowany został jako rozszerzenie i funkcjonalne uzupełnienie dawnego sądu. Budynek o formach neobarokowych, o wiele większy od poprzedniego powstał w latach 1904–1909. Zastosowano tu najbardziej nowoczesne technologie, instalacje i elementy funkcjonalnego wyposażenia wnętrz sądowych. Parter zajmował Sąd Krajowy (Amtsgericht), natomiast pierwsze i drugie piętro – Sąd Rejonowy (Landesgericht). Oba budynki sądów zostały ze sobą połączone, na ich styku mieści się do dziś reprezentacyjna sala rozpraw. Nieopodal znajduje się areszt. 

Budynek Sądu Rejonowego przy ul. Siemińskiego 10a (Klosterstr.) wzniesiono jako siedzibę Królewskiego Sądu Okręgowego (Königliche Kreisgericht). Zasadniczą część – korpus, wybudowano w latach 1859–1861. Był to dwukondygnacyjny budynek, którego sylwetka wyróżniała się w krajobrazie tej części miasta. Zaprojektowany został w duchu panującego
w drugiej połowie XIX w. eklektyzmu. Po następnej reorganizacji pruskiego sądownictwa znalazł tu swoją siedzibę także Sąd Ziemski (Landsgericht) oraz Prokuratura (Staatsanwaltschaft). Na przełomie lat 1879 i 1880 do korpusu głównego dobudowano skrzydło, co znacznie poprawiło funkcjonowanie sądów. Parter budynku zajmował wtedy Sąd Rejonowy, a pierwsze i drugie piętro Sąd Ziemski i Prokuratura. Opisywany budynek sądu stał się jednak zbyt mały, skoro zapadła decyzja o budowie nowego gmachu. Budynek dawnego Sądu Ziemskiego pełnił swoją funkcję nieprzerwanie do II wojny światowej. Później znalazło tu swoją siedzibę Technikum Samochodowe, przekształcone następnie w Zespół Szkół Samochodowych. Po gruntownym remoncie i modernizacji ulokowano tu Sąd Rejonowy
w Gliwicach działający obecnie w dobudowanym w 1904 r. budynku.

Ciąg budynków – kamienice zbudowane na tym samym rzucie (po dwa w lustrzanym odbiciu rzutu), lecz o innej dekoracji elewacji; właścicielem (i budowniczym) był Ludwig Koziczinski, który w latach ok. 1898–1905 kupował kolejne działki, budował kolejne budynki i następnie je sprzedawał.

Jest to obiekt zbudowany w latach 1869–1870 z przeznaczeniem dla nowo powstałej Szkoły Przemysłowej (Provinzial-Gewerbe-Schule), związanej z Królewskim Instytutem Przemysłowym w Berlinie. Szkoła zbudowana została według gotowego projektu przesłanego przez kierującego berlińskim instytutem nadradcą budowlanego Nottebohma, pod kierunkiem jej pierwszego dyrektora Adolfa Wernicke. 6 października 1870 r. nastąpiło jej uroczyste poświęcenie. W początkach istnienia szkoły, w roku szkolnym 1870/71 w 5 klasach uczyło się 219 uczniów. Nauczycielem rysunków – tak bardzo znaczącego przedmiotu w szkole przemysłowej był budowniczy miejski Carl Hieronymus (mieszkający naprzeciw szkoły, przy ul. Górnych Wałów 26). W szkole uczono także języków: angielskiego i francuskiego oraz religii (zajęcia prowadzili wikary katolicki, pastor ewangelicki i rabin żydowski). Szkoła Przemysłowa, początkowo trzyklasowa, następnie rozszerzona do czterech klas, przygotowywała uczniów do pracy w przemyśle w kierunku budowlanym, budowy maszyn oraz chemicznym, a także do studiów w Akademii Przemysłowej w Berlinie. Poza Szkołą Przemysłową w obiekcie tym mieściła się także trzyletnia Szkoła Dokształcająca dla Rzemieślników, w której zajęcia odbywały się wieczorami i w niedziele. Zabudowania szkolne sukcesywnie powiększano i udoskonalano. Wkrótce po oddaniu szkoły do użytku zbudowano obok niej dom (willę, zachowaną do dzisiaj przy ul. Zygmunta Starego) dla dyrektora A. Wernicke. W 1875 r. na ścianie frontowej budynku założono zegar, który wybijał godziny, w 1905 r. powstał duży kwietnik przed szkołą, a w 1911 r. zbudowano kaplicę dla uczniów (na terenie klasztoru ss. Boromeuszek przy ul. Zygmunta Starego).