„Gliwickie Metamorfozy”

Żory – cmentarz żydowski

 Małgorzata Malanowicz
Zdjęcia: M. Klimurczyk, K. Majnusz, M. Malanowicz
14.XI.2010
www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  


       Stary cmentarz


       

   Cmentarz żydowski w Żorach założono w 1814 r. Wcześniej zmarłych chowano w Mikołowie. Cmentarz otoczony jest murem i zadrzewiony. W 1837 roku wybudowano dom przedpogrzebowy. 

W 1895 r. z inicjatywy władz miejskich przeprowadzono inwentaryzację cmentarza oraz naprawiono ogrodzenie. Ostatni pochówek odbył się w 1936 roku. Podczas II wojny światowej cmentarz został zdewastowany, a dom przedpogrzebowy zburzony.
       

   W 1994 r. Towarzystwo Miłośników Miasta Żory wzięło pod swoją opiekę teren cmentarza i przeprowadziło inwentaryzację nagrobków. Na powierzchni 0,6 hektara zachowało się około 45 nagrobków. Pewna ilość uszkodzonych macew leży złożona na stosie.
   Na szczególną uwagę zasługuje nagrobek rabina Nachmana Wolfa Wischnitza, który w styczniu 1823 r. przyjechał do Żor z Gliwic, na obrzezanie syna kupca Adolpha Loewy. W wyniku zaczadzenia zmarł i został tutaj pochowany. Na jego nagrobku widnieje inskrypcja, że jest tutaj pochowany wielki i wybitny rabin. 
       
       

 

 

Materiały źródłowe:

www.zory.dlawas.pl

www.sztetl.org.pl

ŻORY. Zarys dziejów. Wypisy -  B.Cimała, J. Delowicz, P .Porwoł, Żory 1994