| "...W planach
urbanizacyjnych Cmentarza Lipowego przewidziano wydzielenie kwartału
dla Żydów z którego ostatecznie w 1904 roku powstał osobny
cmentarz żydowski, a następnie zbudowano tam dom pogrzebowy... W
1932 roku na tym cmentarzu postawiono staraniem władz pomnik tym
mieszkańcom pochodzenia żydowskiego, którzy zginęli na frontach
I wojny światowej....Po drugiej wonie światowej upamiętniono leżących w zbiorowej
mogile pomordowanych przez hitlerowców tablicą pamiątkową..."
[str.200-205]
Stoi tu pomnik Żydów poległych w I wojnie światowej z 1932 r. z
napisem w języku hebrajskim i niemieckim
„
Towarzyszom broni”, oraz pomnik 76 Żydów zabitych
podczas ewakuacji filii obozu Oświęcimskiego w Gliwicach w 1945
roku, napis na nim w języku hebrajskim i polskim głosi :
„Zginęli śmiercią męczeńską z rąk siepaczy
hitlerowskich na wieczną hańbę faszyzmu niemieckiego”.
Przy
cmentarzu wybudowano w 1903 r. okazały i imponujący neogotycki dom
przedpogrzebowy według
projektu wiedeńskiego architekta Maxa Fleischera, który dziś
stanowi bardzo cenny w skali kraju oraz regionu zabytek. Budowę
prowadziła firma budowlana mistrza murarskiego Juliusa Scheera z
Gliwic. Ufundował go właściciel
Zakładów Metalowych Huldschinsky (znanych dziś gliwiczanom jako
Huta 1 go Maja, a potem Huta Gliwice). Zabytek ten w niedługim
czasie zostanie odnowiony i przywrócona zostanie mu dawna świetność.
|
