Gliwickie Metamorfozy

Cmentarze I wojny światowej Okręg III

Małgorzata Malanowicz
Zdjęcia: gliwiczanie

Gliwice 2013
www.gliwiczanie.pl gliwickie_metamorfozy@op.pl  

 

 

Cmentarze I wojny światowej

Cmentarze w latach 19781982

Okręg I

Okręg III

Okręg X

Uroczystość w Gorlicach 2 maja 2013

 

 

       

Okręg III – Gorlice

 

   Teren III Okręgu Cmentarnego obejmuje swoim zasięgiem tereny najcięższych walk o przełamanie frontu rosyjskiego wiosną 1915 r . Operacja ta, w opracowaniach historycznych nosi nazwę Bitwy Gorlickiej , względnie Gorlicko-Tarnowskiej. Mimo że była to największa i najważniejsza bitwa całego frontu wschodniego nikła jest świadomość jej znaczenia. Często nawet jest pomijana (podobnie jak inne epizody Frontu Wschodniego) w opracowaniach dotyczących I wojny światowej oraz na stronach internetowych o tej tematyce. Warto wiedzieć że bitwa ta rozpoczęta od o 10-tej rano 2 maja przyniosła dla Państw Centralnych i dla Rosji bardzo ważne skutki. W wyniku rozpoczętej nią ofensywy wiosenno-letniej, zadano Rosjanom klęskę, zajmując z powrotem prawie całą Galicję, Królestwo Polskie i Litwę oraz Kurlandię. Duże znaczenie militarne miało w ciągu tej ofensywy odbicie z rąk Rosjan Przemyśla .

 

   W samym Okręgu III znajduje się 54 cmentarzy o łącznej powierzchni 31 682 m2 co stanowi aż 11,8 % powierzchni wszystkich w Galicji Zachodniej. Geograficznie położone są na terenie Beskidu Niskiego i Pogórza Ciężkowickiego, główne ich zgrupowania znajdują się wzdłuż doliny Sękówki, wzdłuż drogi Gorlice Łużna w Stróżówce oraz w samych Gorlicach. Ponadto duże zgrupowania obiektów są położone wzdłuż rzeki Ropy i w okolicach Biecza. Prawie połowa obiektów znajduje się wzdłuż linii frontu z maja 1915 r. Na większości cmentarzy spoczywają żołnierze wszystkich trzech armii. Większość tych obiektów jest w dobrym stanie technicznym, kilka po remoncie generalnym, jednak wiele z nich po remoncie wygląda inaczej niż na zdjęciach archiwalnych z okresu I wojny światowej czy zdjęciach z okresu międzywojennego. 

 

   Cmentarze lokowano najczęściej na eksponowanych miejscach w pobliżu szlaków komunikacyjnych. 

 

   Ze wszystkich Okręgów Cmentarnych Galicji Zachodniej, ten wydaje się najważniejszy i najciekawszy, zarówno w założeniach organizatorów akcji budowy tych cmentarzy, jak i z punktu widzenia osób zainteresowanych historią I wojny światowej.

Cmentarz nr 67 – Ropica Górna – Okręg III – Gorlice

   Projektował Hans Mayr. Obiekt pomimo ze znajduje się na podmokłej łące, po remoncie jest w bardzo dobrym stanie. Przywrócono mu pierwotny wygląd z wyjątkiem ustawienia wysokiego drewnianego krzyża, który wieńczył masywny postument w tylnej części cmentarza. Na cmentarzu tym spoczywa 83 żołnierzy austro-węgierskich. Niedawno rodzina poległego i pochowanego na nim żołnierza czeskiego wystawiła nagrobek złożony z betonowej steli z tablicą ze zdjęciem oraz krzyża ze stalowych kształtowników z zawieszoną na nim żołnierska czapka wykonaną z blachy. Piękny pomnik całkiem pasuje do kompozycji cmentarza świadczy zarówno o pamięci bliskich (choć geograficznie oddalonych), jak też o tym że praca polegająca na utrwaleniu nazwisk galicyjskich bohaterów nie poszła na marne. Bardziej dociekliwi łatwo odszukają w lesie nad cmentarzem dobrze zachowane linie okopów.

       
       

Gorlice cmentarz nr 91

 

uroczystości 2013

   
       
 

Biecz cmentarz nr 106

 
       
       
       

Biecz cmentarz nr 108

   
       
       

Florynka cmentarz nr 126

   

...

Binczarowa cmentarz nr 127